सध्या महाराष्ट्रभर पावसाचे वातावरण बदलत असून, काही भागांमध्ये जोरदार पावसाने हजेरी लावलेली असताना अनेक जिल्ह्यांत पावसाचा तडाखा बसण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. त्यामुळे खरीप हंगामाची लगबग सुरू असलेल्या शेतकऱ्यांनी हवामान खात्याच्या इशाऱ्याकडे दुर्लक्ष न करता सावध पावले टाकणे अत्यंत गरजेचे झाले आहे. हवामान विभागाने दिलेल्या अलर्टनुसार पुढील ४८ तास अतिशय महत्त्वाचे असून, पेरणीस थोडा विलंब करणे हा निर्णय नुसता हुशारीचा नसून, भविष्यातील उत्पादनाच्या दृष्टीनेही फायदेशीर ठरणार आहे. कोकणातील रत्नागिरी, रायगड आणि सिंधुदुर्ग जिल्ह्यांना रेड अलर्ट देण्यात आला असून, १३ ते १७ जूनदरम्यान मुसळधार ते अतिमुसळधार पावसाची शक्यता वर्तवली गेली आहे. यामुळे दरडी कोसळणे, नद्या-नाले ओसंडून वाहणे, आणि पूरस्थिती निर्माण होण्याची शक्यता नाकारता येत नाही. दुसरीकडे, घाटमाथ्यावरील पुणे, नाशिक, सातारा, कोल्हापूर यांसारख्या भागांत विजांच्या कडकडाटासह मुसळधार पावसाचा इशारा देण्यात आला आहे, ज्यामुळे या भागांतील शेतीसह प्रवास करणाऱ्यांनाही अधिक काळजी घेणे आवश्यक आहे.
मुंबई, नवी मुंबईसह उपनगरांमध्ये पावसाची रिमझिम सुरू असली तरी हवामान अजूनही स्थिर नसल्याने खरीप हंगामासाठी योग्य वेळ अजून आली नसल्याचे जाणवते. मराठवाड्याच्या लातूर, नांदेड, धाराशिव, बीड, परभणी, जालना, हिंगोली आणि छत्रपती संभाजीनगर या आठही जिल्ह्यांना यलो अलर्ट दिला असून, येथेही मध्यम ते जोरदार पावसाबरोबर विजांचा कडकडाट होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे. त्यामुळे या भागांतील शेतकऱ्यांनी पेरणीपूर्वी हवामानाचा अंदाज घ्यावा, अन्यथा बियाणे व खते वाया जाण्याची शक्यता आहे. विदर्भातील अकोला, अमरावती, नागपूर, चंद्रपूर, गोंदिया आणि गडचिरोली या जिल्ह्यांना ऑरेंज अलर्ट जारी केला गेला असून, येथे वादळी वाऱ्यांसह मुसळधार पावसाचा इशारा आहे. वाऱ्यांमुळे झाडे पडणे, वीजपुरवठा खंडित होणे, आणि शेतीस हानी होण्याची शक्यता गृहीत धरून नागरिकांना आणि शेतकऱ्यांना सजग राहण्याचे आवाहन करण्यात आले आहे.
सध्या मान्सूनची वाटचाल चांगल्या गतीने सुरू आहे आणि तो मुंबईपासून मध्य महाराष्ट्र, तेलंगणा, ओडिशा, आणि दोन दिवसांत विदर्भ व छत्तीसगडमध्ये पोहोचण्याची शक्यता आहे. मात्र मान्सून पूर्णपणे स्थिर होईपर्यंत, पेरणीस थोडा थांबून योग्य वेळेची वाट पाहणेच शहाणपणाचे ठरेल. शेतकऱ्यांनी या काळात शेतीची प्राथमिक तयारी, खतांचा साठा आणि नांगरणी इत्यादी कामे करून ठेवावीत, मात्र पेरणीसाठी हवामान खात्याच्या पुढील सूचनांची वाट पाहावी. हवामानाचा अंदाज लक्षात घेत पेरणी केली तर उत्पादन वाढवता येईल आणि संभाव्य नुकसान टाळता येईल – हा विचार प्रत्येक शेतकऱ्याने लक्षात ठेवावा.
