शेळीपालन योजना – ग्रामीण भागामध्ये शेळीपालन हा व्यवसाय कमी भांडवलीमध्ये सुरु होणार आणि चांगला नफा देणारा व्यवसाय मानला जातो. यामधून शेतकऱ्यांना चांगला फायदा मिळू शकतो. आणि म्हणूनच केंद्र सरकार व राज्य सरकार शेळीपालनाचा प्रोत्साहन देण्यासाठी विविध योजना राबवत असत. आणि आता महाराष्ट्र राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी 15 लाखांपर्यंत 50 टक्के सबसिडी मिळवण्याची संधी सरकार देत आहे.

महाराष्ट्रातील शेतकऱ्यांचा शेती हा पारंपरिक व्यवसाय आहे. त्याबरोबर जोडधंदा म्हणून गाय, म्हैस, शेळीपालन करतात व काही शेतकऱ्यांच्याकडे शेळी, मेंढी खरेदी साठी पैसे नसतात. यामुळेच सरकारने राज्यातील शेतकऱ्यांसाठी शेळी व मेंढी पालन योजना सुरु केली आहे. केंद्र सरकारच्या राष्ट्रीय पशुधन अभियान या योजनेअंतर्गत शेळीपालन हि योजना येते आणि याच योजनेअंतर्गत 100 शेळ्यांच्या युनिटसाठी तब्ब्ल 15 लाख रुपयांपर्यंतची सबसिडी मिळते.

राष्ट्रीय पशुधन अभियान (National Livestock Mission – NLM):

राष्ट्रीय पशुधन योजना हि योजना मुळतः 2014-2015 मध्ये सुरु झाली असून, सण 2021-2022 पासून सुधारित स्वरूपात सुरु केली, म्हणजे या योजनेत काही नियम, अटी, आर्थिक तरतूद लागू केल्या गेल्या आहेत. या योजनेचा लाभ वैयक्तिक व्यक्ती, बचत गट (Self Help Group), शेतकरी उत्पादक कंपनी (KPO / FPC), दायित्व गट (JPG) या लाभार्थ्यांना मिळू शकतो.

कितीआणि कशी मिळते सबसिडी ?

एखाद्या शेतकऱ्याने 500 शेळ्या/ मेंढ्या आणि 25 बोकड असं युनिट सुरु केलं तर सरकार तुम्हाला प्रकल्पाच्या खर्चाच्या 50% पर्यंत पैसे मदत म्हणून देते. हि मदत जास्तीत जास्त 50 लाख रुपये इतकी असू शकते. हि मदत दोन हप्त्यांमध्ये दिली जाते.याचा पहिला हप्ता प्रकल्प सुरु झाल्यावर मिळतो व दुसरा हप्ता प्रकल्प पूर्ण झाल्यावर मिळतो.

अर्ज करण्यासाठी अटी :

1) अर्ज करणार भारतीय नागरिक असावा.

2) ग्रामीण भागातील रहिवासी असावा.

3) तो इतर राज्यातील नसावा.

4) व्यक्ती, SHG, FPO, JPG, किंवा सहकारी संस्था अर्ज करू शकतात.

5) प्रकल्पासाठी बॅंकेकडून एक कर्ज मंजूर करणं किंवा स्वतःचा निधी दाखवणे.

6) अर्जदार शेतकऱ्याकडं 9000 वर्ग मीटर इतकी जमीन असावी.

7) कुटुंबातील एकाच व्यक्तीला लाभ घेता येतो.

अर्ज भरायला लागणारी कागदपत्रं:

आधार कार्ड, पॅन कार्ड आणि इतर KYC कागदपत्रे

बँकेकडून मिळालेलं कर्ज मंजुरी पत्र

प्रकल्प अहवाल (Project Report)

प्रशिक्षण घेतलं असेल तर प्रशिक्षणाचं प्रमाणपत्र

जमिनीचे कागद – जमीन स्वतःची असेल तर मालकी हक्काचे, भाड्याने असेल तर भाडेकराराचे

शेळीपालन यशस्वी होण्यासाठी कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात?

शेळीपालन चांगलं चालण्यासाठी काही सोप्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्या लागतात. चांगल्या जातीच्या शेळ्या निवडणे आवश्यक आहे. उदा.  उस्मानाबादी, सिरोही अशा जाती शेळीपालनासाठी फायदेशीर मानल्या जातात. सर्वात आधी तंदुरुस्त, आजारमुक्त शेळ्या निवडाव्यात. त्यांच्यासाठी स्वच्छ, कोरडे आणि हवादार शेड असणे गरजेचे आहे. रोज सफाई करून शेण–मूत्र साचू देऊ नये. हिरवा व सुका चारा आणि स्वच्छ पाणी नेहमी पुरेशा प्रमाणात द्यावे. वेळोवेळी लसीकरण, आरोग्य तपासणी करावी. शक्य असल्यास गटासाठी विमा घेतल्यास धोका थोडा कमी होतो आणि शेळीपालन जास्त सुरक्षित व फायदेशीर ठरते.

अर्ज प्रक्रिया कशी करावी?

सर्वात आधी अधिकृत संकेतस्थळ www.nlm.udyamimitra.in या पोर्टलवर जा. तिथे तुमचा मोबाईल नंबर टाका आणि आलेल्या OTP ने नोंदणी (रजिस्ट्रेशन) करा. नंतर प्रोफाइल आणि प्रकल्पाची माहिती भरून ऑनलाइन अर्ज सबमिट करायचा असतो.

हे ही वाचा – फायदेशीर कुक्कुटपालन: जाणून घ्या Plymouth Rock कोंबडीची माहिती आणि बाजारभाव