Description
📘 ई-बुक : सर्व बुरशीनाशकांचे घटक, फायदे आणि वापर
✍️ प्रस्तावना
भारतीय शेतीत बुरशीजन्य रोगांचे प्रमाण मोठे आहे. पानगळ, करपा, डाग, मुळकुज, डाऊनी मिल्ड्यू यांसारखे रोग शेतकऱ्यांना मोठा तोटा करतात. योग्य बुरशीनाशकांची निवड, योग्य डोस आणि वेळेवर फवारणी केल्यास पिकांचे उत्पादन आणि गुणवत्ता दोन्ही वाढते. या ई-बुकमध्ये सर्व प्रमुख बुरशीनाशकांचे गट, त्यांचे सक्रिय घटक, फायदे आणि वापराची माहिती दिली आहे.
📑 विषयसूची (Table of Contents)
भाग १ : बुरशीनाशकांची ओळख
-
बुरशीनाशकांचे प्रकार (संपर्क, प्रणालीगत, संयुक्‍त, जैविक)
-
योग्य वापराचे महत्त्व
-
प्रतिकारशक्ती (Resistance) टाळण्याचे मार्ग
भाग २ : प्रमुख गट आणि घटक
१. संपर्क बुरशीनाशके (Contact Fungicides)
-
घटक : Mancozeb, Captan, Copper oxychloride, Sulphur
-
फायदे : पानावरील रोगांना आडवे घालणे
-
वापर : डाग, करपा, डाऊनी मिल्ड्यू, पानगळ
२. प्रणालीगत बुरशीनाशके (Systemic Fungicides)
-
घटक : Carbendazim, Propiconazole, Hexaconazole, Metalaxyl
-
फायदे : पिकाच्या आत शोषले जातात, दीर्घकाळ टिकतात
-
वापर : करपा, गंज, मुळकुज, मिल्ड्यू
३. संयुक्‍त बुरशीनाशके (Combination Fungicides)
-
घटक : Carbendazim + Mancozeb, Metalaxyl + Mancozeb, Propiconazole + Difenoconazole
-
फायदे : दुहेरी संरक्षण, प्रतिकारशक्ती कमी
-
वापर : द्राक्ष, भाजीपाला, फळझाडांवरील रोग
४. जैविक बुरशीनाशके (Bio-Fungicides)
-
घटक : Trichoderma, Pseudomonas fluorescens, Neem extracts
-
फायदे : पर्यावरणास सुरक्षित, उरकट शेतीस उपयुक्त
-
वापर : बीजप्रक्रिया, माती प्रक्रिया, पानांवरील रोग नियंत्रण
भाग ३ : पिकानुसार बुरशीनाशके
-
तांदूळ व गहू – करपा, गंज
-
कापूस व सोयाबीन – पानगळ, मिल्ड्यू
-
द्राक्ष, टोमॅटो, कांदा – डाऊनी मिल्ड्यू, अँथ्रॅक्नोज
-
फळझाडे – डाग, करपा, पानगळ
भाग ४ : शेतकऱ्यांसाठी मार्गदर्शन
-
योग्य डोस आणि फवारणी वेळापत्रक
-
फेरपालट तत्त्व (Rotation principle)
-
बुरशीनाशके व जैविक उपाय यांचा समन्वय
-
फवारणी करताना घ्यावयाची काळजी
✅ निष्कर्ष
योग्य वेळी योग्य बुरशीनाशकांचा वापर केल्यास पिकांवरील बुरशीजन्य रोगांवर प्रभावी नियंत्रण मिळते, उत्पादन वाढते आणि बाजारपेठेत दर्जेदार माल मिळतो. हे ई-बुक शेतकऱ्यांसाठी एक संपूर्ण मार्गदर्शक आहे.
Reviews
There are no reviews yet.