शेती क्षेत्रात ऐतिहासिक निर्णय
महाराष्ट्र शासनाने शेतीसाठी एक मोठं आणि आधुनिक पाऊल उचललं आहे. ‘महाराष्ट्र कृषी-कृत्रिम बुद्धिमत्ता धोरण 2025-2029’ ही योजना नुकतीच मंत्रिमंडळाने मंजूर केली असून, पहिल्या टप्प्यात तब्बल 500 कोटी रुपयांची तरतूद करण्यात आली आहे. या धोरणाचा उद्देश – शेती अधिक शाश्वत, वैज्ञानिक, पारदर्शक आणि नफ्याची बनवणे!
काय आहे ‘महाअ‍ॅग्री AI धोरण’?
या धोरणांतर्गत अत्याधुनिक डिजिटल तंत्रज्ञानाचा वापर केला जाणार आहे, ज्यात:
- कृत्रिम बुद्धिमत्ता (AI)
- जेनरेटिव AI
- IoT (Internet of Things)
- ड्रोन व रोबोटिक्स
- बिग डेटा अ‍ॅनालिटिक्स
- ब्लॉकचेन आधारित ट्रॅकिंग
हे सगळं वापरून राज्यभरातील पीक उत्पादन, हवामान, माती, खत, औषध फवारणी आणि कापणी यांची अचूक माहिती तयार केली जाणार आहे.
शेती डिजिटल आणि ट्रॅक करण्यायोग्य
शेतकऱ्यांच्या पिकावर आधारित QR कोड सिस्टिम
टोकापासून ग्राहकापर्यंत ट्रॅकिंग – पारदर्शकता आणि सुरक्षा
पिकाचं प्रमाणपत्रीकरण, खत व औषध फवारणीची डिजिटल नोंद
ग्रामीण डेटा इकोसिस्टम तयार – शेतकऱ्यांचा संपूर्ण माहिती डेटाबेस
संशोधन आणि नवोन्मेषाला चालना
या धोरणात तीन टप्प्यांतील अंमलबजावणी होणार आहे:
- राज्यस्तरीय सुकाणू समिती
- तांत्रिक सल्लागार मंडळ
- AI इनोव्हेशन सेंटर – IIT, IISc आणि कृषी विद्यापीठांच्या सहकार्याने
या धोरणाचे मुख्य फायदे:
- AI व IoT तंत्रज्ञानाचा वापर शेती निर्णयासाठी
- ड्रोन आणि रोबोटिक्सद्वारे पीक निरीक्षण
- QR कोड व ब्लॉकचेनद्वारे पारदर्शक ट्रॅकिंग
- डिजिटल डेटाबेस – पीक, हवामान, मातीची माहिती एका ठिकाणी
- FPO, लॉजिस्टिक, ई-कॉमर्स कंपन्यांची जोडणी
- शेतकऱ्यांसाठी AI टूलकिट व प्रशिक्षण केंद्रांची स्थापना
- 500 कोटींची प्रारंभिक तरतूद
- महाराष्ट्रला ‘डिजिटल शेती हब’ बनवण्याचा संकल्प
महाराष्ट्र बनणार ‘डिजिटल शेती’चा आदर्श
- प्रत्येक गावात हवामान केंद्र
- AI टूलकिट कृषी कर्मचाऱ्यांसाठी
- FPO नेटवर्क मजबूत
- स्टार्टअप्सना चालना
- आधुनिक प्रशिक्षण केंद्रं, मदत कक्ष
निष्कर्ष:
हे धोरण म्हणजे पारंपरिक शेतीतून डिजिटल शेतीकडे जाणारा मैलाचा दगड आहे. या उपक्रमामुळे शेतकऱ्यांना समृद्ध, सुरक्षित आणि तंत्रज्ञानाधिष्ठित भविष्य मिळणार आहे.
शेतकऱ्यांनो, या नव्या युगातील शेतीसाठी तयार राहा – सरकार तुमच्यासोबत आहे!
#AIinAgriculture #DigitalFarming #MaharashtraAIKrushiPolicy #ShetiSudharna #FarmerEmpowerment
