आजकाल बाजारात मिळण्यार्‍या प्रत्येक आंब्याच्या पेटीवर व आंब्यावर लावलेल्या स्टिकर वर देवगड चा हापूस अस लिहलेल असत पण सगळे आंबे देवगड हापूस असतात का? खरा देवगड हापूस कसं ओळखायचा
देवगडचा हापूस आंबा ओळखण्याची पद्धत
देवगडचा हापूस आंबा त्याच्या विशिष्ट सुगंध, रंग आणि चवेमुळे सहज ओळखता येतो. याला एक खास मधुर व दरवळणारा नैसर्गिक सुगंध असतो जो लांबूनही जाणवतो. याचा रंग सोनसळी किंवा फिकट केशरी असून त्यावर थोडी हिरवट झाक असते. हा आंबा आकाराने थोडासा लांबट व शेवटी किंचित टोकदार असतो. सालीचा पोत पातळ, गुळगुळीत आणि डागरहित असतो. ही साल खाता ही येते याचा गर अतिशय गोडसर, रसाळ, मलईदार व तंतुमुक्त असतो. बी पातळ व लांबसर असून गराला चिकटून नसते. देवगडचा हापूस चवीलाही अगदी खास असून तो तोंडात लांब काळापर्यंत टिकतो.
बाजारात आंब्यांची लवकर विक्री होण्यासाठी अनेक व्यापारी कॅल्शियम कार्बाइड यासारखे घातक रसायन वापरतात. या पदार्थामधून निघणारा अ‍ॅसेटिलीन वायू आंबा पिकण्यास कारणीभूत ठरतो, पण तो शरीरासाठी अतिशय हानिकारक असतो. असे आंबे बाहेरून पूर्ण पिकलेले वाटतात, पण आतून कच्चे आणि चवही कडसर असते. यांचा सुगंधही नैसर्गिक आंब्याइतका मोहक नसतो. कॅल्शियम कार्बाइडमुळे अन्नविषबाधा, अपचन, डोकेदुखी, त्वचेचे विकार, झोपेच्या समस्या तसेच दीर्घकाळ वापरल्यास कर्करोगाचा धोका देखील निर्माण होतो. म्हणूनच आंबे खरेदी करताना त्यांचा रंग, सुगंध व चव लक्षात घेऊन निवड करावी.
देवगड आणि रत्नागिरी हापूस हे दोघेही अल्फोन्सो जातीचे आंबे असले तरी त्यामध्ये सूक्ष्म पण महत्त्वाचे फरक असतात. देवगडचा हापूस अधिक तीव्र सुगंध, घट्ट व तंतुमुक्त गोडसर गर, व सोनसळी रंगासाठी प्रसिद्ध आहे. रत्नागिरीचा हापूस सौम्य व मोहक चव, थोडा नरम गर आणि थोडा गडद रंग दाखवतो. देवगडचा आंबा थोडा लवकर बाजारात येतो आणि अधिक काळ टिकतो, तर रत्नागिरी हापूस हंगामानुसार नंतर उपलब्ध होतो. दोघांनाही स्वतंत्र GI टॅग आहेत
देवगड हापूस (Devgad Alphonso Mango)
२०१८ साली स्वतंत्र Geographical Indication (GI) टॅग प्राप्त झाला, ज्यामुळे त्याची गुणवत्ता, उत्पत्ती आणि ओळख संरक्षित झाली आहे. देवगड हापूस खास त्याच्या तीव्र सुगंध, घट्ट व तंतुमुक्त गोडसर गर, सोनसळी रंग आणि लांब टिकणाऱ्या चवेसाठी प्रसिद्ध आहे
